ترمومتر  وسیله ای برای اندازه گیری درجه حرارت از دماسنجها یا ترمومترها استفاده می شود که از ترمومتر بیشتر در فرآیندهای خانگی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد و مهمترین کمیت های ترمومتریک عبارتند از حجم يا ارتفاع يك مايع در دماسنج معمولی که معروف ترین آنها ترمومتر جیوه ای موجود در منازل است، فشار يک گاز خاص در حجم ثابت و يا حجم گاز در فشار ثابت در دماسنج گازی، مقاومت الکتريکی سيم استفاده شده در دماسنج مقاومتی، جريان الکتريکی در اتصال دو فلز ناهمگون به یکدیگر (در دماسنج ترموكوپلی)، مطابقت رنگ نور لامپ رشته ای در آذرسنج ها که به پیرو متر یا آذرسنج نیز معروفند. شکل زیر یک نوع ترمومتر لیزری را مشاهده می کنید.

ترمومتر

ترمومتر

کاربرد ترمومتر

ترمومترها را برای انجام کارهای متفاوتی مانند صنعتی، خانگی و پزشکی می توان به کار برد.

  • در آشپزخانه دما را برای اندازه گیری درجه حرارت مواد غذایی به کار می برند. همچنین دمای یخچال و فریزر را با دماسنج تنظیم و کنترل می کنند.
  • در شرکت های صنعتی می توان با نصب ترمومتر دمای کوره را کم یا زیاد و یا روشن و خاموش نمود
  • در پزشکی جهت اندازه گیری تب نوک دماسنج تفنگی را در فاصله 3-1 سانتی متری وسط پیشانی نگه داشته و در عرض چند ثانیه، صدای بیب پایان کار را اعلام و درجه حرارت از صفحه نمایش قابل خواندن است.

پس در هنگام خرید ترمومتر باید توجه داشت تا ترمومتر مورد نیاز را خریداری نمود

از کاربردهای ترمومتر می توان موارد زیر اشاره کرد :

◊ نظارت بر کار موتورها
◊ سیستم های تهویه هوا
◊ بررسی و نظارت سیستم های اتوماتیک
◊ جهت آماده سازی و تهیه غذا
◊ نظارت کامل بر ساختمان و رطوبت آنها
◊ شناسایی و عایق بندی و کاهش انرژی
◊ تشخیص در لوله کشی ها
◊ نصب در انبارها جهت حفاظت و نگهداری

انواع ترمومترها

ترمومتر غلافی : غلاف روی لوله یا دستگاه نصب می شود تا با رساندن حرارت لوله یا دستگاه به مخزن دماسنج درجه حرارات مشخص شود.

ترمومتر بی متالی : بعضی از ترمومترها بر اساس انبساط و انقباض دو فلز غیر هم جنس ( که انبساط و انقباض طولی آنها بر اثر تغییر دما متفاوت است ) کار می کند.

ترمومتربا لوله مویی : بعضی از ترمومترها از یک مخزن، یک لوله مویی و صفحه ای مدرج تشکیل شده اند داخل مخزن و لوله مویی را معمولا از جیوه یا گاز پر می کنند دامنه کار نوع جیوه ای به 39 ( دمای انجماد جیوه ) تا 357 ( دمای جوش جیوه ) محدود می شود اما نوع گازی آن از دمای 260- تا حدود 800 استفاده می شود به این نوع ترمومترها ” ترمومتر دنباله دار ” گفته می شود.

سایر ترمومترها

ترمومتر لیزری : در این نوع ترمومتر دما را از سطوح دریافت می کند و آن را به نمایش در می آورد. از مهمترین مزیت های استفاده از این نوع ترمومتر می توان به این اشاره کرد در جاهایی که احتمال خطر برای گرفتن دما وجود دارد می توان از این نوع استفاده نمود.

◊ ترمومتر های دیجیتالی : از این ترمومتر جهت اندازه گیری و تست دما بکار می رود. در این ترمومتر ها دارای یک یا چند ورودی برای سنسور دما می باشد و صفحه نمایشگر دیجیتال برای نمایش دما به درجه سانتیگراد یا فارنهاید دارد.

◊ ترمومتر جیوه ای : از این ترمومتر از تغییر حجم جیوه در اثر دما متوجه می شوند از این نوع اکثرا در پزشکی جهت اندازه گیری تب مورد استفاده قرار می گیرد و به این صورت است که درجیوه در ستون جابجا شده و روی دمای مورد نظر قرار می گیرد.

◊ ترمومتر عقربه ای : گیج دمای آنالوگ که به آن گیج دمای عقربه ای می گویند برای اندازه گیری و نمایش دمای اجسام و سیال ها بکار گرفته می شود در گیج ها با دمای آنالوگ جهت حفاظت از سنسور در برابر تماس مستقیم استفاده قرار می گیرد.